Như đã biết, các nhà sản xuất thực phẩm cần kiểm tra và kiểm soát hoạt động sản xuất của mình khỏi 3 mối nguy gây ô nhiễm: hóa học, sinh học và vật lý. Bài viết hôm nay, Chất Lượng Việt sẽ phân tích về nhận diện và phòng ngừa ô nhiễm vật lý trong thực phẩm.
Điều gì được coi là chất gây ô nhiễm vật lý trong sản xuất thực phẩm?
Mối nguy vật lý trong thực phẩm đề cập đến bất kỳ vật thể lạ nào vô tình xuất hiện và có thể gây nguy cơ mắc bệnh hoặc tương thích khi ăn phải. Ô nhiễm vật lý bao gồm khả năng các vật lạ khác nhau xâm nhập vào sản phẩm thực phẩm cuối cùng trong quá trình sản xuất (nguồn bên ngoài) hoặc những chất đã tồn tại trong nguyên liệu thô (nguồn bên trong) được sử dụng để tạo ra sản phẩm cuối cùng. Những mối nguy vật lý này cần được xác định, kiểm soát và phát hiện ở mức độ nhất định để cung cấp chất lượng ổn định và an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng. Điều quan trọng là phải hiểu loại ô nhiễm vật lý nào có thể gây tổn hại nghiêm trọng cho người tiêu dùng và thực hiện các hành động chủ động để kiểm soát và ngăn chặn những mối nguy hiểm đó.
Xem thêm: Mối nguy hóa học trong thực phẩm: Làm thế nào để xác định và kiểm soát
Mối nguy vật lý trong thực phẩm rất đa dạng. Dưới đây là một số mối nguy vật lý phổ biến trong các ví dụ thực phẩm mà nhân viên chất lượng nên biết:
Mũi tiêm, kim tiêm và phi tiêu: Đi vào chuỗi thức ăn ở động vật sống nhưng có thể thoát khỏi một số phương pháp phát hiện trong quá trình chế biến nến không kiểm soát.
Tóc: Có thể rơi vào thức ăn từ người xử lý thực phẩm, gây nguy cơ nghẹt thở và là nguồn gây ô nhiễm.
Băng cá nhân: Nếu không được buộc chặt đúng cách, nó có thể tuột ra khỏi người công nhân và vương vào thức ăn.
Đồ trang sức: Những đồ vật như nhẫn, hoa tai có thể vô tình rơi vào thức ăn trong quá trình chuẩn bị.
Kim bấm: Đôi khi được tìm thấy trong các vật liệu đóng gói, chúng có thể vô tình làm ô nhiễm thực phẩm.
Mảnh kim loại: Có thể đến từ sự hao mòn của thiết bị chế biến thực phẩm.
Xương: Đặc biệt ở các loại thịt đã qua chế biến, xương có thể gây nguy hiểm nghẹt thở.
Các mảnh nhựa: Có thể vỡ ra khỏi bao bì hoặc đồ dùng và dính vào thực phẩm.
Mỗi mối nguy hiểm này có thể gây hại, chẳng hạn như nghẹt thở hoặc thương tích, và do đó, việc phòng ngừa và quản lý chúng là điều cần thiết trong bất kỳ hệ thống quản lý an toàn thực phẩm nào. Hiểu được những ví dụ này sẽ phát triển các chiến lược hiệu quả hơn nhằm giảm thiểu rủi ro liên quan đến các mối nguy vật lý trong thực phẩm.
Làm thế nào để ngăn ngừa và kiểm soát các chất gây ô nhiễm vật lý trong sản xuất thực phẩm?
Bước đầu tiên trong việc kiểm soát và ngăn ngừa các chất gây ô nhiễm vật lý trong sản xuất thực phẩm là tạo ra văn hóa an toàn trong toàn bộ chuỗi chế biến thực phẩm. Các nhà sản xuất thực phẩm nên thực hiện những thay đổi và hành động cần thiết để đảm bảo môi trường sản xuất trong đó các nguồn ô nhiễm vật lý có thể được giảm thiểu. Những hành động chủ động này ngăn ngừa rủi ro ô nhiễm và hạn chế số trường hợp ô nhiễm ở một phần nhỏ so với sự sơ suất hoàn toàn về văn hóa an toàn và các hành động phòng ngừa.
Vệ sinh cá nhân tốt:
Vệ sinh cá nhân tốt là tuyến phòng thủ đầu tiên trong việc ngăn ngừa các mối nguy vật lý trong thực phẩm. Các thành chính bao gồm:
- Cắt món tay: Giữ món tay ngắn và sạch sẽ để tránh nhiễm bẩn.
- Không đeo trang sức: Tránh những đồ trang sức có thể rơi vào thức ăn, bao gồm nhẫn, vòng tay, hoa tai.
- Dụng cụ buộc tóc: Sử dụng lưới bao tóc, mũ lưỡi trai hoặc các dụng cụ buộc tóc khác để giữ tóc tránh xa thức ăn.
- Sử dụng găng tay đúng cách: Đeo găng tay khi xử lý thực phẩm và thay găng tay thường xuyên để tránh lây nhiễm chéo.
- Đồng phục sạch sẽ: Mặc quần áo sạch sẽ và phù hợp để giảm nguy cơ gây ô nhiễm.
- Rửa tay: Rửa tay thường xuyên và kỹ lưỡng, đặc biệt là sau khi nghỉ giải lao hoặc đi vệ sinh.
- Tránh mặc quần áo rộng: Mặc quần áo vừa vặn để tránh đồ vật bị mắc vào thiết bị hoặc rơi vào thực phẩm.
- Che vết cắt và vết thương: Che chắn đúng cách mọi vết cắt hoặc vết thương trên bàn tay hoặc cánh tay bằng băng và đeo găng tay lên trên.
Bảo trì thiết bị và bảo trì cơ sở vật chất
Việc kiểm tra và bảo trì thường xuyên các thiết bị chế biến là rất quan trọng trong việc ngăn chặn sự xâm nhập của các vật liệu lạ như mảnh kim loại hoặc mảnh nhựa. Điều này cũng mở rộng ra toàn bộ cơ sở, nơi cần giải quyết các mối nguy tiềm ẩn như bong tróc sơn hoặc bong tróc gạch trần. Việc vệ sinh và vệ sinh thường xuyên là điều cần thiết để đảm bảo rằng môi trường không góp phần gây ô nhiễm thực phẩm.
Đánh giá rủi ro thường xuyên
Việc tiến hành đánh giá rủi ro thường xuyên giúp xác định các khu vực tiềm ẩn có thể xuất hiện các mối nguy vật lý. Cách tiếp cận chủ động này bao gồm việc kiểm tra nguyên liệu đầu vào, đánh giá các quy trình và đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn.
Nâng cao đào tạo nhận thức nhân viên
Giáo dục và đào tạo nhân viên thông qua đào tạo về an toàn thực phẩm về tầm quan trọng của việc duy trì môi trường thực phẩm an toàn là rất quan trọng. Điều này bao gồm hiểu biết về cách thức xử lý và bảo quản thực phẩm thích hợp cũng như thận trọng trong việc xác định và báo cáo các mối nguy tiềm ẩn.
Sử dụng các Công nghệ tiên tiến trong việc phát hiện các mối nguy vật lý trong thực phẩm
Trong bối cảnh an toàn thực phẩm ngày càng phát triển, nhiều công nghệ mới phát triển góp phần nhận diện và loại bỏ mối nguy vật lý chính xác hơn. Dưới đây là một số công nghệ mới nhất đang được sử dụng:
- Kiểm tra trực quan và hình ảnh nâng cao: Kiểm tra trực quan truyền thống hiện được tăng cường bằng công nghệ tia X và màu sắc có độ phân giải cao. Các phương pháp này tăng cường khả năng phát hiện FEM mật độ thấp, chẳng hạn như các vật dụng bằng nhựa, thường khó xác định.
- Máy dò kim loại: Là thiết bị chủ yếu trong chế biến thực phẩm, máy dò kim loại đã được cải tiến để xác định nhiều loại kim loại hơn và các hạt nhỏ hơn một cách hiệu quả hơn.
- Thiết bị X-Ray: Công nghệ tia X được sử dụng rộng rãi nhờ khả năng phát hiện nhiều loại mối nguy hiểm vật lý khác nhau, bao gồm kim loại, thủy tinh và một số loại nhựa. Tính linh hoạt và độ chính xác của nó làm cho nó trở nên vô giá trong các quy trình an toàn thực phẩm hiện đại.
- Thiết bị phân loại quang học: Máy phân loại quang học sử dụng camera và công nghệ laser để kiểm tra sản phẩm thực phẩm ở tốc độ cao, xác định và loại bỏ vật liệu một cách hiệu quả dựa trên kích thước, hình dạng, màu sắc và đặc tính cấu trúc.
- Hệ thống sàng và sàng lọc: Sàng và sàng tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ vật lý các hạt khỏi các sản phẩm thực phẩm, đặc biệt là trong quá trình chế biến ngũ cốc, bột và các vật liệu khối khác.
- Tách dựa trên nam châm: Sử dụng nam châm đặc biệt hiệu quả trong việc tách các chất gây ô nhiễm kim loại màu khỏi các sản phẩm thực phẩm.
