Mã số vùng trồng là tiêu chuẩn cơ sở để doanh nghiệp có thể xuất khẩu hàng hóa nông sản của mình. Mục đích chính của nó là kiểm soát tình hình sản xuất, kiểm soát sinh vật gây hại đến vùng trồng và truy xuất nguồn gốc nông sản.
Trong bài viết này chúng tôi sẽ giải thích chi tiết mã số vùng trồng là gì? Quy trình thiết lập vùng trồng? Và sẽ hướng dẫn chi tiết thủ tục cấp mã số vùng trồng. Từ đó, bạn có thể dễ dàng đăng ký cấp mã số vùng trồng và từng bước đưa sản phẩm nông sản của mình thâm nhập thị trường Trung Quốc.
Căn cứ pháp lý
Cụ thể, tại “Điều 64: Quản lý và cấp mã số vùng trồng” quy định chi tiết như sau:
- Mã số vùng trồng là mã số định danh cho một vùng trồng trọt nhằm theo dõi và kiểm soát tình hình sản xuất; kiểm soát chất lượng sản phẩm; truy xuất nguồn gốc sản phẩm cây trồng.
- Nhà nước khuyến khích, tạo điều kiện và có chính sách ưu tiên hỗ trợ cho tổ chức, cá nhân đăng ký cấp mã số vùng trồng.
- Bộ NN&PTNT xây dựng lộ trình và hướng dẫn cấp mã số vùng trồng trên phạm vi toàn quốc.
- UBND cấp tỉnh tổ chức triển khai cấp mã số vùng trồng trên địa bàn theo lộ trình và thực hiện theo hướng dẫn của Bộ NN&PTNT.
Mã số vùng trồng là gì?
Mã số vùng trồng (Mã số đơn vị sản xuất) (PUC – Production Unit Code) là mã số định danh cho một vùng trồng nhằm theo dõi và kiểm soát tình hình sản xuất, kiểm soát chất lượng sản phẩm đảm sự an toàn của nông sản trong từng giai đoạn từ trước và sau thu hoạch, truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông sản.
Vùng trồng ở đây có nghĩa là một vùng sản xuất chủ yếu một loại cây trồng, hoặc tùy theo yêu cầu của nước nhập khẩu sẽ bao gồm một hoặc nhiều điểm sản xuất.
Mã số vùng trồng được cấp cho vùng trồng nông sản có sự kết hợp các ký tự và mã số như sau: Mã quốc gia; mã tỉnh, thành phố; mã quận, huyện; mã xã, phường và số thứ tự theo danh sách mã do Cục Bảo vệ thực vật phê duyệt và cấp. Mã số vùng trồng là điều kiện bắt buộc cho các mặt hàng nông sản xuất khẩu.
Cho đến nay, 12 loại trái cây của Việt Nam được phép xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc bao gồm xoài, thanh long, chuối, nhãn, vải, dưa hấu, chôm chôm, mít, măng cụt, chanh dây, sầu riêng, khoai lang. Nói cách khác, nếu chưa được cấp mã số vùng trồng thì 12 loại trái cây trên không được phép xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc theo đường chính ngạch.
Ngày 23/11/2022 vừa qua, khoai lang đã được ký Nghị định thứ xuất khẩu Trung Quốc. Trước khoai lang, mới có 4 Nghị định thư được ký kết gồm: Nghị định thư với măng cụt năm 2019 và Nghị định thư với chanh leo, sầu riêng và chuối đều trong năm nay. Hồi tháng 7, Nghị định thư về sầu riêng được ký kết đã mở ra con đường xuất khẩu chính ngạch cho loại quả này. Lô hàng đầu tiên đã được xuất khẩu vào tháng 9.
Đừng bỏ lỡ: Xuất khẩu nông sản đi Trung Quốc: Lưu ý gì về Mã số vùng trồng
6 yêu cầu khi thiết lập vùng trồng
Trên thực tế, việc thiết lập mã số vùng trồng nhằm mục đích giám sát vùng trồng nông sản phục vụ xuất khẩu theo quy định của nước nhập khẩu. Vì vậy, có vai trò rất quan trọng, nhà vườn phải đáp ứng theo 6 yêu cầu dưới đây để thiết lập vùng trồng.
#1. Yêu cầu chung:
- Phải đồng nhất một quy trình quản lý sinh vật gây hại tại vùng trồng.
- Đảm bảo có quy trình kiểm soát được sinh vật gây hại ở mức độ thấp. Và được phép sử dụng thuốc BVTV theo quy định của nước nhập khẩu.
- Vùng trồng phải được kiểm tra và cấp mã số lần đầu trước thời điểm thu hoạch theo yêu cầu của nước nhập khẩu. Trước mỗi vụ thu hoạch, phải thực hiện đăng ký cấp mã số vùng trồng lại, mã số sẽ bị thu hồi nếu bạn không thực hiện đăng ký lại.
#2. Diện tích vùng trồng:
- Vùng trồng cây ăn quả: tối thiểu 10 ha.
- Rau gia vị: tùy theo diện tích của nông trại và theo yêu cầu của nước xuất khẩu.
- Các loại cây trồng khác: theo yêu cầu của nước xuất khẩu.
#3. Sinh vật gây hại và biện pháp quản lý:
- Quy trình quản lý sinh vật gây hại cũng phải thực hiện theo yêu cầu của nước xuất khẩu.
- Vùng trồng của bạn phải có biện pháp quản lý cụ thể cho từng nhóm sinh vật gây hại theo hàng hóa và phải thực hiện theo hướng dẫn của các cơ quan chuyên ngành BV&KD thực vật.
#4. Sử dụng thuốc BVTV:
- Vùng trồng chỉ được sử dụng các loại thuốc BVTV có trong danh mục được phép sử dụng tại Việt Nam và đảm bảo không sử dụng các hoạt chất cấm theo yêu cầu của nước nhập khẩu.
#5. Yêu cầu về ghi chép thông tin:
- Phải ghi chép nhật ký sản xuất chi tiết từng giai đoạn. Các thông tin bắt buộc gồm có:
- Giai đoạn phát triển của cây trồng
- Sinh vật gây hại phát hiện trong quá trình điều tra
- Nhật ký bón phân: ngày bón, loại phân bón, phương pháp bón,…
- Nhật ký sử dụng thuốc BVTV: ngày sử dụng, tên thuốc, liều lượng sử dụng, lý do sử dụng,…
- Nhật ký thu hoạch và tiêu thụ sản phẩm: sản phẩm dự kiến, bảo quản, tiêu thụ,…
#6. Điều kiện canh tác:
- Canh tác, quy trình, tiêu chuẩn cần tuân theo VietGAP, GlobalGAP,… (Có thể không có chứng nhận nhưng vẫn phải tuân theo các quy trình tương đương).
- Nhật ký canh tác có thể lập chung cho cả vùng trồng. Và các yêu cầu khác của nước nhập khẩu.
Thủ tục cấp mã số vùng trồng
Bước 1: Đăng ký cấp mã số vùng trồng
Nhà vườn gửi tờ khai kỹ thuật đề nghị cấp mã số vùng trồng và hồ sơ chi tiết về Chi cục BVTV hoặc Chi cục Trồng trọt và BVTV.
Bộ hồ sơ gồm có:
- Đơn xin cấp mã số vùng trồng.
- Giấy đăng ký kinh doanh.
- Các giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất.
- Giấy chứng nhận VietGAP cho vùng trồng xin cấp mã số (nếu có).
Bước 2: Khảo sát vùng trồng xin cấp mã số
- Chuyên gia Chi cục BVTV hoặc Chi cục Trồng trọt và BVTV sẽ đến trực tiếp khảo sát tại vùng trồng xin cấp mã số, đưa ra các góp ý cho nhà vườn đáp ứng quy định về thiết lập vùng trồng.
- Trong trường hợp cần thiết theo yêu cầu của nước nhập khẩu, cán bộ của Cơ quan BVTV nước nhập khẩu có thể đi theo để cùng đánh giá.
- Chuyên gia kỹ thuật đến kiểm tra thực địa, với một số yêu cầu cơ bản như: Vùng trồng phải theo hướng VietGAP (tuy nhiên không bắt buộc phải có giấy chứng nhận VietGAP), nhất là đảm bảo vệ sinh đồng ruộng; sử dụng thuốc BVTV, quản lí dịch bệnh,…
- Hỗ trợ khắc phục các nội dung chưa phù hợp.
Bước 3: Phê duyệt cấp mã số vùng trồng
- Cục Bảo vệ thực vật sẽ tiến hành thẩm định và cấp mã số cho vùng trồng đạt yêu cầu, và gửi thông tin chi tiết mã số đã cấp cho nước nhập khẩu.
- Sau khi nước nhập khẩu phê duyệt, Cục Bảo vệ thực vật sẽ thông báo và gửi mã số cho Chi Cục BVTV hoặc Chi Cục Trồng trọt và BVTV tỉnh để quản lý và giám sát vùng trồng đã được cấp mã số.
- Trong trường hợp vùng trồng chưa đáp ứng được đầy đủ các tiêu chuẩn, Cục BVTV sẽ chỉ đạo các biện pháp khắc phục. Nhà vườn xin cấp có thể tiếp tục đăng ký sau khi đã hoàn thiện các yêu cầu còn thiếu.
Bước 4: Bàn giao mã số vùng trồng
- Sau khi Chi cục BVTV hoặc Chi Cục Trồng trọt và BVTV tỉnh nhận được thông báo, sẽ thực hiện gửi thông báo về cho nhà vườn đã được cấp mã số vùng trồng.
- Chi cục BVTV hoặc Chi Cục Trồng trọt và BVTV tỉnh phụ trách đánh giá giám sát định kỳ tại vùng trồng.
- Riêng đối với thị trường Mỹ, Cơ quan BVTV của nước này sẽ cấp lại mã số IRADS (Irradiation Reporting and Accountability Database) dựa trên mã số P.U.C của Cục BVTV. Trường hợp xuất trái cây vào Mỹ, thùng hàng phải có đầy đủ thông tin của 2 loại mã số trên.
Mã số vùng trồng do ai cấp?
- Cục Bảo vệ Thực vật là cơ quan cấp, thu hồi và hủy mã số vùng trồng.
- Cục BVTV sẽ thông báo và thực hiện việc xác nhận mã số vùng trồng với nước nhập khẩu.
Hiệu lực mã số vùng trồng?
Hiện tại, vẫn chưa có quy định nào liên quan đến hiệu lực mã số vùng trồng hay mã số vùng trồng có thời hạn hay không.
Tuy nhiên, trong TCCS 774:2020/BVTV có yêu cầu là trước mỗi vụ thu hoạch, các mã số vùng trồng cần đăng ký lại, trong trường hợp không đăng ký lại thì mã số sẽ bị thu hồi.
Sau khi được cấp mã số vùng trồng, Chi cục bảo vệ thực vật hoặc Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh sẽ chịu trách nhiệm quản lý và giám sát vùng trồng được cấp mã số.
- Tự giám sát: do nhà vườn tự thực hiện. Nhà vườn phải thường xuyên tổ chức tự giám sát và duy trình theo các tiêu chí thiết lập vùng trồng.
- Giám sát định kỳ: do Chi cục BVTV hoặc Chi Cục Trồng trọt và BVTV tỉnh thực hiện. Sẽ có thông báo về cho nhà vườn trước khi đánh giá giám sát định kỳ (định kỳ tối thiểu 1 lần/vụ).
- Kiểm tra đột xuất: do Cục BVTV thực hiện.
Trên đây là toàn bộ những kiến thức giúp bạn hiểu rõ về Mã số vùng trồng là gì cũng như biết được cách thiết lập vùng trồng chuẩn. Và nắm được quy trình thủ tục cấp mã số vùng trồng. Chất Lượng Việt chuyên cung cấp các dịch vụ liên quan đến mã số vùng trồng, nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, bạn hãy liên hệ với chúng tôi nhé!.
Đọc tiếp:
