Tiêu chuẩn HACCP Codex 2020 là tiêu chuẩn dựa trên những nguyên tắc cơ bản về kiểm soát sản xuất liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm. HACCP Phân tích mối nguy và các điểm kiểm soát tới hạn là một cách tiếp cận phòng ngừa có hệ thống đối với an toàn thực phẩm khỏi các mối nguy sinh học, hóa học, vật lý và gần đây là các mối nguy phóng xạ trong quá trình sản xuất có thể gây ra thành phẩm không an toàn và thiết kế các biện pháp để giảm thiểu những nguy cơ này rủi ro đến mức an toàn.
Phiên bản HACCP Codex 2020 (CXC 1-1969 REV.5:2020) – Bộ quy tắc thực hành sửa đổi (Nguyên tắc chung về vệ sinh thực phẩm (CXC 1-1969) và phụ lục HACCP) chính thức được Ủy ban Codex Alimentarius thông qua vào ngày 25/09/2020. HACCP 2020 thay thế cho phiên bản CAC/RCP 1-169, Rev.4-2003 (TCVN 5603:2008).
6 thay đổi của HACCP Codex 2020 so với phiên bản HACCP 2003
So với lần sửa đổi năm 2003 trước đây, phiên bản HACCP Codex 2020, nhiều thay đổi được thực hiện, cả lớn và nhỏ.
#1. Thay đổi cấu trúc tiêu chuẩn
Trước đây, đối với phiên bản 2003, nội dung về hệ thống HACCP và hướng dẫn áp dụng đều được đưa vào phần phụ lục.
Như đề cập ở trên phần cấu trúc của Tiêu chuẩn HACCP Codex 2020, cho thấy HACCP Codex 2020 đã được cấu trúc lại gồm có 2 chương chính cụ thể:
- Chương 1: Thực hành vệ sinh tốt (GHP)
- Chương 2: Hệ thống phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn (HACCP).
Trong đó, chương 1 Thực hành Vệ sinh tốt được sắp xếp lại các điều khoản một cách khoa học hơn.
#2. Định nghĩa
Phần định nghĩa trong HACCP 2020 đã được mở rộng rất nhiều.
Bổ sung những định nghĩa mới bao gồm:
- Mức độ chấp nhận được,
- Cơ quan có thẩm quyền,
- Hệ thống vệ sinh thực phẩm,
- Thực hành vệ sinh tốt (GHP) và chương trình tiên quyết.
- Định nghĩa về “xác thực” đã bị loại bỏ và thay thế bằng “xác nhận các biện pháp kiểm soát”.
- Hành động xác nhận một biện pháp kiểm soát đòi hỏi phải đảm bảo rằng biện pháp kiểm soát đã chọn thực sự có khả năng kiểm soát một mối nguy đã xác định.
Trong khi các tiêu chuẩn ISO đều có định nghĩa chung về “Hành động khắc phục” là hành động để loại bỏ nguyên nhân của sự không phù hợp và ngăn ngừa tái diễn.
Thì HACCP Codex 2020 lại duy trì một định nghĩa thay thế: “Bất kỳ hành động nào được thực hiện khi xảy ra sai lệch để thiết lập lại kiểm soát, tách biệt và xác định vị trí của sản phẩm bị ảnh hưởng nếu có và ngăn ngừa hoặc giảm thiểu sự tái diễn của sai lệch.”
Điều này có nghĩa. Khi bất cứ sai lệch xảy ra bạn phải kết hợp rất nhiều hành động để đưa sản phẩm về trạng thái kiểm soát trước đó. Cũng như tìm nguyên nhân, truy vết lại, có biện pháp phòng ngừa thích hợp.
#3. Bổ sung cam kết của người quản lý ATTP (Cam kết lãnh đạo)
Mục đích bổ sung cam kết lãnh đạo nhằm duy trì văn hóa an toàn thực phẩm, tích cực thừa nhận tầm quan trọng của hành vi con người trong việc cung cấp thực phẩm.
Chi tiết nội dung cam kết như sau:
Các yếu tố sau đây rất quan trọng trong việc xây dựng văn hóa an toàn thực phẩm tích cực:
- Cam kết của ban lãnh đạo và tất cả nhân viên đối với việc sản xuất và xử lý thực phẩm an toàn;
- Lãnh đạo đưa ra hướng đi đúng đắn và thu hút tất cả nhân viên tham gia vào thực hành an toàn thực phẩm;
- Nhận thức về tầm quan trọng của vệ sinh thực phẩm của tất cả nhân viên kinh doanh thực phẩm;
- Giao tiếp cởi mở và rõ ràng giữa tất cả nhân viên trong ngành kinh doanh thực phẩm, bao gồm cả giao tiếp sai lệch và kỳ vọng;
- Sự sẵn có của đủ nguồn lực để đảm bảo hoạt động hiệu quả của hệ thống vệ sinh thực phẩm.
Người quản lý cần đảm bảo hiệu quả của hệ thống vệ sinh thực phẩm bằng cách:
- Đảm bảo rằng vai trò, trách nhiệm và quyền hạn được truyền đạt rõ ràng trong kinh doanh thực phẩm;
- Duy trì tính toàn vẹn của hệ thống vệ sinh thực phẩm khi các thay đổi được lên kế hoạch và thực hiện;
- Xác minh rằng các biện pháp kiểm soát được thực hiện và hoạt động và tài liệu đó được cập nhật;
- Đảm bảo rằng việc đào tạo và giám sát phù hợp được thực hiện đối với nhân sự;
- Đảm bảo tuân thủ các yêu cầu quy định liên quan;
- Khuyến khích cải tiến liên tục, nếu thích hợp, có tính đến sự phát triển của khoa học, công nghệ và thực tiễn tốt nhất.
#4. Quản lý chất gây dị ứng
Cũng giống như các tiêu chuẩn về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm như ISO 22000, BRC, FSSC 22000… đều đã xem chất gây dị ứng là một mối nguy cần phải kiểm soát. Vì vậy, phiên bản HACCP Codex 2020 cũng không phải là ngoại lệ. Các biện pháp kiểm soát chất gây dị ứng bao gồm:
- Xác định sự hiện diện của chất gây dị ứng trong nguyên liệu thô, thành phần khác và thành phẩm
Ví dụ như: sữa, trứng, động vật giáp xác, cá, đậu phộng, đậu nành và lúa mì và các loại ngũ cốc khác có chứa gluten và các dẫn xuất của chúng.
- Kiểm soát để ngăn ngừa tiếp xúc chéo từ thực phẩm có chứa chất gây dị ứng với thực phẩm khác
Ví dụ: phân tách theo vật lý hoặc theo thời gian (với việc làm sạch hiệu quả giữa thực phẩm có cấu hình chất gây dị ứng khác nhau)
- Thông báo đến người tiêu dùng khi không thể ngăn ngừa được việc tiếp xúc chéo
Ví dụ như ghi nhãn
- Đào tạo nhận thức và thực hành kiểm soát chất gây dị ứng cho nhân sự.
#5. Nhận dạng lô hàng và xác định nguồn gốc
#6. Các nội dung thay đổi khác
Ngoài các nội dung chính trên, trong HACCP Codex 2020 còn khá nhiều các thay đổi nhỏ so với phiên bản 2003 như:
- Việc thu gom và xử lý chất thải/rác thải được quy định cụ thể hơn; đồng thời phải thực hiện đào tạo cho nhân viên xử lý rác thải
- Bổ sung các nội dung chương trình đào tạo cho nhân sự
- Phải thực hiện hành động khắc phục khi không thể ngăn chặn dịch hại xâm nhập
- Bổ sung thêm một số nội dung về vệ sinh cá nhân, đặc biệt là không thay thể quá trình rửa tay bằng việc sử dụng nước sát khuẩn
- Bổ sung việc đánh giá rủi ro nước, hơi nước và nước đá trước khi sử dụng
- Bổ sung nội dung về quy trình thu hồi – loại bỏ thực phẩm không an toàn
Quy trình tư vấn chứng nhận HACCP Codex 2020 tại Chất Lượng Việt
Bước 1: Đăng ký tư vấn chứng nhận
Bước 2: Đánh giá sơ bộ
Bước 3: Đánh giá tài liệu
Bước 4: Đánh giá hệ thống quản lý
Bước 5: Kiểm tra khắc phục và thẩm xét hồ sơ
Bước 6: Cấp giấy chứng nhận HACCP Codex 2020
Quy trình tư vấn chứng nhận HACCP Codex 2020 được thực hiện một cách khoa học, logic giúp doanh nghiệp nắm rõ các bước thực hiện để đạt được chứng nhận HACCP Codex 2020.
Bước 1: Đăng ký tư vấn chứng nhận
Doanh nghiệp đăng ký tư vấn chứng nhận tại Chất Lượng Việt (CLV). Doanh nghiệp cần cung cấp các thông tin cơ bản về doanh nghiệp, thông tin về lĩnh vực hoạt động, hình thức sản xuất, sản phẩm, dịch vụ đang kinh doanh,… Sau đó, CLV sẽ cùng doanh nghiệp thỏa thuận và ký kết hợp đồng.
Bước 2: Đánh giá sơ bộ
Căn cứ vào tình hình áp dụng HACCP Codex 2020 cụ thể của doanh nghiệp, CLV sẽ có đội ngũ chuyên gia đến đánh giá sơ bộ thực tế hệ thống quản lý an toàn thực phẩm tại doanh nghiệp.
Bước 3: Đánh giá tài liệu
Khi đăng ký tư vấn chứng nhận HACCP Codex 2020, CLV sẽ đưa ra danh sách các hồ sơ mà doanh nghiệp cần phải chuẩn bị phục vụ cho quá trình đánh giá, thẩm xét hệ thống HACCP Codex 2020. Thông thường, thời gian đánh giá tài liệu, hồ sơ HACCP Codex 2020 sẽ căn cứ vào quy mô cùng loại hình cụ thể của từng doanh nghiệp. Sẽ có những khoá đào tạo nhận thức và đánh giá nội bộ ở giai đoạn này.
Bước 4: Đánh giá hệ thống quản lý
Đoàn chuyên gia đánh giá đến đánh giá thực tế tình hình áp dụng HACCP Codex 2020 tại doanh nghiệp. Xem xét sự phù hợp giữa thực tế cùng những nội dung trong hồ sơ, tài liệu mà doanh nghiệp cung cấp. Sau đó, đưa ra các kiến nghị cho doanh nghiệp để khắc phục các sự không phù hợp trong hệ thống.
Bước 5: Kiểm tra khắc phục và thẩm xét hồ sơ
CLV sẽ kiểm tra lại tình trạng cần khắc phục các điểm không phù hợp đã được chỉ ra ở bước trước đó. Sau khi các điểm không phù hợp đã được khắc phục, Tổ chức chứng nhận sẽ thẩm xét lại một lần nữa toàn bộ hồ sơ cùng kết quả đánh giá hệ thống quản lý để xem xét việc cấp giấy chứng nhận HACCP Codex 2020.
Bước 6: Cấp giấy chứng nhận và dấu chứng nhận
Sau khi thẩm xét hồ sơ đánh giá, nếu kết quả là phù hợp, Tổ chức chứng nhận sẽ cấp giấy chứng nhận cùng dấu chứng nhận HACCP Codex 2020 cho doanh nghiệp.
Chứng nhận HACCP Codex 2020 có hiệu lực tối đa 3 năm (kể từ ngày cấp). Trong thời gian chứng chỉ còn hiệu lực, CLV sẽ tổ chức các cuộc đánh giám sát định kỳ thường niên mỗi năm 1 lần nhằm kiểm tra tình trạng áp dụng HACCP Codex 2020 trong doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp không duy trì hệ thống theo tiêu chuẩn HACCP Codex 2020 thì giấy chứng nhận HACCP Codex 2020 sẽ mất đi hiệu lực và bị thu hồi.